Νικόδημος

Οι ρίζες μας στον χρόνο – Μοναχός Νικόδημος

Δοκίμιο αναζήτησης και ερμηνείας του χρόνου
Επιστημονική προσέγγιση Δημήτρης Μπέμπης, Μαθηματικός – Φυσικός


Ο Χρόνος, που κάποτε ήτανε μαζεμένος σαν κουβαράκι στα ιλιγγιώδη ποσόστα της αφάνταστης μικρο-ΰλης, ξεχύνεται σαν ποτάμι, και σαν βέλος που ξεπετάγεται από βίαιο ύψος περιφρονώντας τα ερέβη του θανάτου.
Η φύση, ακολουθώντας τους νόμους της, από την γέννηση ως τον θάνατο, φτάνει σε ένα τέλος: σε μια μαύρη οπή και από εκεί θεάται τον υπερσυμμετρικό εαυτό της μετουσιωμένο σε φως. Με τον ίδιο τρόπο στεφανώνεται η πνευματική πορεία του ανθρώπου ο οποίος διακατέχεται από το άγχος να υπερβεί τα υλικά δεσμά του. Οδηγεί τα βήματά του πέρα από την φυσική του κατάσταση και θα το ονομάσουμε φιλοσοφικό άγχος.

Επιμέλεια: Ελπίδα Βουρλιώτη

Δοκίμιο, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2020, 178 σελ.

Χρώμα αιώνων – Μοναχός Νικόδημος

Σκληρά με δοκίμασε η Θεότητα.

Όταν ανθίζει ο έρωτας
τρυφερών κομητών,
σέρνω τροχούς
σε κοπριές από χρυσάφι.

Κεραυνόπληκτος διαβαίνω
από θάνατο σε γέννηση,
ναυτικός πολυμαθέστατος,
νεκρός αξεδίψαστος.

Αναδεύομαι
στα κράπεδα τού είναι,
κάτοικος εσωτερικών φωνών,
αλήτης των ουρανών.

Εισαγωγικό σημείωμα: Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν

Ποίηση, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2019, 68 σελ.

Η φωλιά του φιδιού – Μοναχός Νικόδημος

Παράλογες ιστορίες


Μου φάνηκε ότι κατέβαινα από μια σκάλα που αιώνια κουβαλάω στο κορμί μου. Αυτή η σκάλα ήταν γεμάτη ελιγμούς, πίσω από τους λερωμένους τοίχους ενός έρημου σπιτιού, κι εγώ σαν να ήθελα τότε να κάνω μια στροφή μες στην ζωή μου. Αυτό το κατέβασμα όμως κράτησε υπερβολικά πολλή ώρα, μια ώρα αιωνιότητας, και ήταν σαν να κουβαλούσα κάτι λέπια επάνω μου, ενθύμια μιας κατάρας, και ήθελα να τα αποθέσω κάτω, στο βασίλειο του Πλούτωνα.

Διηγήματα, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2018, 88 σελ.

Ο λησμονημένος κήπος – Μοναχός Νικόδημος

Πεζά και ποιήματα


Είχα ακούσει για τον Νικόδημο από τον αείμνηστο φίλο μου ποιητή, Ματθαίο Μουντέ. Ο Ματθαίος εκτιμούσε ειλικρινά την ποίηση του Νικόδημου και σε κάθε ευκαιρία μιλούσε γι’ αυτήν σε φίλους ή σε δημόσιες συνάξεις, ακόμη και στο ραδιόφωνο.
Ανέβηκα στο Όρος και τον αναζήτησα. Ένα γραφείο με διάφορα χαρτιά, επιστολές και έγγραφα. Ένα καβαλέτο ζωγραφικής, μερικές καρέκλες. Μυρωδιές από κερί, θυμίαμα, και με την υγρασία του δάσους που ερχόταν σε κύματα μέσα στο δωμάτιο-εργαστήριο.
Εκεί δρούσε και ενεργούσε ο νέος μοναχός που είχα απέναντί μου. Θα ήταν γύρω στα 35 χρόνια. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον δεν μπορείς παρά να είσαι ποιητής. Πιστεύω ότι όλοι οι μοναχοί είναι ποιητές. Ορισμένοι, όμως, όπως ο Νικόδημος, αρθρώνουν αυτόν τον λόγο της αναμέτρησης με την αιωνιότητα. Την αγωνία για τον χρόνο και για τη ζωή. Που μπορεί να είναι κύκλος ή ευθεία ή κάτι άλλο: πιο άπιαστο, για τούτο και περισσότερο γοητευτικό.
Ο Νικόδημος ακολουθεί μια ιδιαίτερη πορεία. Δεν ζει πλέον με τη φυσική του παρουσία στον Άθωνα, αλλά το Όρος τον έχει σφραγίσει. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς.
Ιωσήφ Βιβιλάκης

Ποίηση, Αρμός, 2017, 54 σελ.

Η ημέρα του χρόνου – Μοναχός Νικόδημος

Διηγήματα πεζής και έφιππης φαντασίας


Κρίμα είναι, και πόνος μεγάλος, να κρύβεσαι πίσω
από την ψεύτικη μάσκα ενός φανταστικού εαυτού, γιατί φοβάσαι
ν’ αγαπήσεις τον ΑΛΛΟΝ, που τελικά είσαι εσύ!

…Η κίνηση του βέλους είναι πάντα προς τα εμπρός. Εμείς, που κάποτε αναπαυόμασταν στην φαρέτρα της αγνωσίας και της ανυπαρξίας, αποτελούμε τώρα τα βέλη του Χρόνου. Έτσι λοιπόν, καθώς είμαστε αναγκασμένοι να κινούμαστε πάντα προς τα εμπρός, αφήνουμε ένα κομμάτι της ενέργειάς μας στο παρελθόν, και μ΄αυτόν τον τρόπο μειώνεται συνεχώς η ενέργεια που διαθέτουμε μέχρι να λειώσουμε στην φθορά και να επιστρέψουμε στην ανυπαρξία. Ίσως, όμως, η ενέργεια από το παρελθόν να επιστρέφει σ’ εμάς μέσω ενός άλλου συστήματος δύναμης, γιατί, όπως είπα, η ενέργεια δεν χάνεται αλλά “αποθηκεύεται” σε ένα παράλληλο σύμπαν, και τότε χαρακτηρίζουμε την ενέργεια αυτή σαν το απόλυτο κακό ή το απόλυτο καλό…

Σχέδια: Μοναχός Νικόδημος
Μουσική: Blue Menthal
Εισαγωγικό σημείωμα: Ιωσήφ Βιβιλάκης
Επιμέλεια: Ελπίδα Βουρλιώτη
Απαγγελίες ποιημάτων: Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος
Περιέχει: CD

Διηγήματα, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2016, 144 σελ.

Ερωτικός Α-Σείριος – Μοναχός Νικόδημος

ΣΑΛΩΜΗ
Ετοιμάστε τα λύτρα
της φυγής,
τον φόρο του αίματος.

Ο ρυθμός τώρα αυξαίνεται.
Θα έλθει κι άλλη γύμνια
κι άλλη πείνα
μέχρι την πλήρη άφεση
του σκοπού.

Ποίηση, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2016, 69 σελ.

Αναμνήσεις του Σαββάτου – Μοναχός Νικόδημος

“Υπερτονικές” αποχρώσεις για πιάνο


Ποίηση – Μουσική: Μοναχός Νικόδημος
Blue Menthal
Περιέχει CD

H πιανίστα Julla Jannaki ερμηνεύει: Blue Menthal

1. Cantus firmus
2. Λησμοσύνη
3. Μνημοσύνη
4. Sabbat in Jerusalem
5. Sabbat in Jerusalem
6. Cantus firmus
7. Mantis Religiosa
8. Mantis Religiosa
9. Tο λησμονημένο βαλς
10. Το βαλς της λησμονιάς
11. Jula in Wien
12. Vorspiel auf eine Sabbat – Gebet

Ποίηση και Μουσική, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2016, 32 σελ.

Τα εγκώμια του χρόνου – Μοναχός Νικόδημος

Ποιήματα


ΕΓΚΩΜΙΟ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ
Ψυχή μου, βλέπω την εικόνα σου
εκεί ψηλά στο μεσονύχτι του Χρόνου,
βλέπω τις φτερούγες σου στο μέλλον·
προφητικά τις βλέπω,
λουσμένες στο ασήμι των πλανητών.

Και την κατασταλαγμένη μέσα σου
ιδιομορφία στον τετραδιάστατο χωροχρόνο,
σιμά στο τόξο του κόσμου.

Όταν ξεκίνησε η ώρα του σύμπαντος,
σαν λέπι ξεκόλλησες από το κορμί
του κοσμικού ερπετού,
ένα θραύσμα διάφανο,
που έπεσε από τον νου
του Θεού.

Ποίηση, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2015, 66 σελ.

Ερωτικές ιστορίες – Μοναχός Νικόδημος

Εντός και εκτός των τειχών
Αυτοψυχαναλυτική νουβέλα


Κι αν σήμερα η τέχνη μου σας φαίνεται λιτή και αθώα, αυτό οφείλεται στο ότι δεν ήταν προμελετημένη, ούτε σχεδιασμένη με βάση διανοητικά ή ιδεολογικά πρότυπα, αλλά σχηματίστηκε αυθόρμητα και τυχαία από την στάχτη των παθών μιας ζωής παραδομένης στο τίποτα, στην εξαφάνιση της σκέψης και της πρόθεσης.

Προήλθε με φυσικές διαδικασίες όπως η ζωή από την λάβα του ηφαιστείου, η οποία πρώτα έκαψε και μετά θεράπευσε, γιατί το ταλέντο, όπου υπάρχει, έχει ρίζες βαθύχρονες που ξεπερνούν κατά πολύ τις εμπειρίες μιας μόνο ζωής.

Ο καλλιτέχνης έχει ζήσει πολλές πολλές ζωές, έχει έλθει πολλές φορές στη Γη και έχει προσφέρει πολλά· οι εμπειρίες του, όσο αρνητικές κι αν είναι στην παρούσα ζωή, δεν είναι παρά ένα τσίμπημα στην μνήμη, ένα ερέθισμα που θα απελευθερώσει την προανάμνηση του διαχρονικού του ταξιδιού, και θα απογειώσει την δημιουργικότητά του.

Η αληθινή τέχνη είναι πάντα αθώα και δεν μπορεί να την σπιλώσει κανένα βίωμα, κανένα παρελθόν, γιατί είναι πάντα παρούσα, πάντα νέα, πάντα σημερινή, γεμάτη χυμούς και έμπνευση, και πάντα έτοιμη να ξεκλειδώσει τα μυστικά της ύπαρξης και τα μυστήρια του ουρανού…

Μυθιστόρημα, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2015, 156 σελ.

Ψυχοστασία -Μοναχός Νικόδημος

Των προσώπων θραύσματα


ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΘΡΑΥΣΜΑΤΑ
Τα χαρτιά εκείνα
όπου ζωγράφισα τα πρόσωπα
της ζωής μου, κιτρίνισαν.
Τα πρόσωπα εκείνα κάποτε ήταν αληθινά
και όχι γεννήματα της φαντασίας μου
που κιτρίνισαν από τον χρόνο και τεμαχίστηκαν
από τις μνήμες μου.
Και αναρωτιέμαι τώρα:
Tα πρόσωπα αυτά ήταν αληθινά
ή αντίγραφα προσώπων;

Ποίηση, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2014, 72 σελ.

Τα χρωματιστά κλειδιά – Μοναχός Νικόδημος

Ποίηση – Μουσική: Μοναχός Νικόδημος
Blue Menthal
Aπαγγελία: Στέλιος Μάϊνας, και Μοναχός Νικόδημος
Περιέχει: CD

H πιανίστα Julla Jannaki ερμηνεύει: Blue Menthal

Cantus Firmus
Ψυχοστασία α` Fragmeto I gazioso
Ω Ψυχή (απαγγελία)
Λησμονώντας τον τόπο και τον χρόνο Cantus firmus
O χρόνος… (απαγγελία)
Ψυχοστασία β`
Ω `Ερωτα! (απαγγελία)
Μύθος α` -`Οταν οι Φωταυγείς Νηρηΐδες
Στίχος Ι – ΙΙ (απαγγελία)
Μύθος β`
Ω Ψυχή!
Μύθος γ
Ω Θρύλοι…

Στο πιάνο ο συνθέτης Βlue Menthal
Απαγγελία σπό τον Μοναχό Νικόδημο

Ποίηση και Μουσική, Ζαχαράκης Κ. Μ., 2014, 63 σελ.

Το ταξίδι ενός αθώου – Μοναχός Νικόδημος

Σκιές του Άθω


“Στα όνειρά μου επιστρέφω στο χρόνο και γυρίζω πίσω στο Άγιον Όρος. Ξαναγίνομαι ένας δεκαεννιάχρονος φοιτητής, χαμένος στο πουθενά, και φοράω τα ράσα. Κάθομαι μόνος μου στην είσοδο του κελλιού μου και ξαφνικά εμφανίζονται πλήθος μοναχοί. Έρχονται από το μονοπάτι, περνώντας μέσα από τα βουνά. Σηκώνομαι για να τους ξεναγήσω στο κελλί. Τους πηγαίνω στο παρεκκλήσι. Προσκυνάμε τις εικόνες. Εκεί τους δείχνω το σημείο πίσω από το ξύλινο τέμπλο, στο ιερό, όπου ο Γέροντας κόλλησε με κερί μια τούφα από τα μαλλιά μου. Ξαφνικά συναντώ τον αρχιγραμματέα μου στην Ιερά Κοινότητα, με το μαύρο γένι. Είναι αδύνατος, αυστηρός, αγέρωχος. “Εξακολουθώ να ονειρεύομαι. Τώρα είμαι μόνος στο κελλί μου. Αυτό είναι ένα ερείπιο. Το ταβάνι λείπει, τα απομεινάρια του κατεστραμμένου κτίσματος παντού. Πανύψηλα ντουβάρια. Παράθυρα πουθενά. Θέλω να βρω ένα παράθυρο, να τ’ ανοίξω, να δω τι υπάρχει έξω από αυτά τα χαλάσματα. Ξαφνικά ανακαλύπτω ότι είμαι τελείως γυμνός. Τα χέρια μου είναι δεμένα με χοντρό σκοινί, πίσω στην πλάτη. Πού να πάω τώρα, γυμνός και δεμένος;”

“Το ταξίδι ενός αθώου” είναι μια περιπλάνηση στα μονοπάτια της ψυχής, μια σπαρακτικά ειλικρινής, συναρπαστικά αποσπασματική, λυρική ψυχογραφία. Ποιητικός, μελωδικός, σοκαριστικός αλλά ποτέ χυδαίος, διασκεδαστικός, τρυφερός, ο Νικόδημος μας καλεί να επισκεφτούμε τη γυμνή ψυχή με τα άνθη και τα αγκάθια της. Να γνωρίσουμε την παλέτα του καλλιτέχνη, με τα ζωηρά αλλά και τα σκοτεινά της χρώματα. Να συνθέσουμε, μέσα από τις βιωματικές ψηφίδες που μας προσφέρει, το πορτρέτο της καρδιάς του.

Ένα βιβλίο που λούζει με κοσμικό φως η “λάμψη της αγνότητας”.

Αφηγήσεις, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2011, 191 σελ.

Αναδάσωση μνήμης – Μοναχός Νικόδημος

Ποιητικό ανάγνωσμα και μυητική ιεροτελεστία


Ο μυστικιστής στρέφει την ύπαρξή του προς το Θεό, για να γλιτώσει από τη βιοπραγία του χρόνου. Ο ποιητής χρησιμοποιεί το χρόνο και την έκφραση. Μετουσιώνει τον πόνο και νιώθει κατάσαρκα το μαστίγωμα του χάους.
Ο πρώτος. τοποθετεί τον εαυτό του στη σφαίρα της εύνοιας του Θεού· γίνεται αγαπημένος μαθητής, δοχείο της χάριτος, μύστης των υπεραισθητών, σκεύος εκλογής, φτερούγισμα υπεριώδους εναστροσύνης.
Ο δεύτερος είναι ο άσωτος γιος. Σπαταλάει την πατρική περιουσία στο χαμαιτυπείο των υλικών του αισθήσεων. Είναι φτωχός και πένης και αντλεί τη δύναμή του, όπως ο ερωτευμένος, από τις πληγές που προξενεί στο σώμα του η ίδια η αγάπη του. Ο έρωτας του ποιητή είναι έρωτας υλικός.
Ο ποιητής, όπως ό άσωτος γιος, ζητάει συνειδητά από τη θεότητα το μερίδιο που του ανήκει.
Βρίσκει πλούτο πολύ μέσα στο υποσυνείδητο. Και εκεί το θείο αδιόρατα και ανεξήγητα ρέει.
Ο ποιητής είναι γεμάτος κενό. Είναι μακάριος στη μανία του και δυστυχής στη σωφροσύνη του. Είναι ασεβής προς το Θεό, στην προσπάθειά του να του αποσπάσει μυστικά που προκαλούν δέος.

«Τα Ιερά Κείμενα ενός Μοναχού» 1998

Ποίηση, Αρμός, 2008, 85 σελ.

Επειδή εγώ – Μοναχός Νικόδημος

Και άλλα γνωστικά ποιήματα


Γιατί ένας φοιτητής της Νομικής, που βρήκε κάποτε καταφύγιο σε ένα γέροντα Ρουμάνο, σ’ ένα ανήλιο κελί του Αγίου Όρους, και σήμερα αλητεύει άπατρις ανάμεσα στα σκουπίδια της πόλης, γράφει ποίηση;

Με κεντρική παρουσία τον Ποιητή του παντός, απροσάρμοστος σε βυζαντινοπρεπή σχήματα, αρνούμενος να υπηρετήσει μια κατεστημένη θρησκευτικότητα, δρασκελίζοντας τον πειρασμό του διδακτισμού, ενώ παραμένει ανυπάκουος και ανυπότακτος σε ρεύματα σημερινά;
Τι θέλει να εκφράσει ο μοναχός-αμόναχος Νικόδημος όταν μας ξαφνιάζει με τα ποιήματά του; Αυτοθεραπεύεται από τους εφιάλτες του χρόνου ή μήπως εικονογραφεί την απόδραση στο όνειρο, την έξοδο σε μια τρέλα, όπου παρασύρεται και μας παρασύρει, για να αντικρίσουμε μια άλλη θέα των πραγμάτων και να αφεθούμε σε μια εκστατική προσμονή της ποθούμενης λύτρωσης, μέσα από έναν αστραφτερό και αιρετικό λόγο που σημαίνει το μεταίχμιο μεταξύ ζόφου και φωτός;

Ποίηση, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 2000, 140 σελ.