Μάρω Βαμβουνάκη

Η νοσταλγία κι εγώ – Μάρω Βαμβουνάκη

Προσωπικά η σχέση μου με τη νοσταλγία μένει σχέση στενή, αλλά και επίφοβη μια και σε κατακρατά στο ανικανοποίητο. Το θετικό είναι ότι επειδή ακριβώς οι νοσταλγίες για τα γεγονότα και κυρίως για τα πρόσωπα που πέρασαν αλλά δεν προσπέρασαν απ΄ τη ζωή μου, έχουν μαγεία, μαγεία φωτεινή ή σκοτεινή, με εμπνέουν. Εκ των υστέρων αναδείχνουν τη ζωή περισσότερο ενδιαφέρουσα, ποιητική, θεατρική, ελκυστική, με κρυμμένα νοήματα και σύμβολα, και μ’ αυτό που λέει ο ποιητής, ”το παρ΄ ολίγο να συμβεί”, πλησίον. Μου θερμαίνουν την ανάγκη να περιγράψω όσα συνέβησαν για να τα ξαναζώ, να τα διαιωνίζω, να τα περιγράψω λιγάκι αλλιώτικα, πιο “σωστά”, πιο “δίκαια” κατά τα δικά μου ζωτικά γούστα. Από μικρή έλεγαν ότι ήμουν παιδί με φαντασία, αλλά εγώ πιστεύω ότι ήμουν παιδί με νοσταλγία.

Μυθιστόρημα, Αρμός, 2023, 304 σελ.

Συνάντηση στη Βαρκελώνη – Μάρω Βαμβουνάκη

Το απρόβλεπτο της ζωής στη ζωή μιας γυναίκας μέχρι χθες ευτυχισμένης.

Η Ηρώ, μέσα σε λίγες στιγμές, έντρομη ανακαλύπτει το παράλληλο σύμπαν που λειτουργούσε δίπλα στον καλό γάμο της. Θα χωρίσει, θα απομονωθεί, θα αρρωστήσει, θα διαλυθεί. Μόνο που το απρόβλεπτο της χρωστάει ακόμη μια κοσμογονία.

Σε σύντομο ταξίδι φυγής στην ανοιξιάτικη Βαρκελώνη, θα συναντηθεί τυχαία με τον Ανδαλουσιανό Χοακίν και θα βαδίσουν μαζί, αληθινά μαζί, στις μοναξιές τους. Γιατί ένας άλλος άνθρωπος στον δρόμο σου ίσως να έρχεται για να ανατρέψει τη ρημαγμένη πίστη σου στην αγάπη. Κάποιος ξένος και ανύπαρκτος μέχρι χθες ίσως μεταμορφώσει όσα νόμιζες, και ευτυχώς!

Μυθιστόρημα, Ψυχογιός, 2022, 240 σελ.

Τα γράμματα της Βιέρα Ούλκμαν – Μάρω Βαμβουνάκη

Ιδού, ζήσαμε κι εμείς!
Εμείς οι άφαντοι, οι αδικημένοι, οι άγνωστοι, οι απόκρυφοι, οι διαρκώς κρυμμένοι, ζήσαμε κι εμείς εδώ μέσα κάτι που αξίζει. Την αγάπη την ανθρώπινη, την καταδιωγμένη, τη σταυρωμένη αγάπη ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα που στ’ αλήθεια και με πάθος ενώθηκαν. Έτσι νομίζω, έκανε τέλος με σπασμένη φωνή η Ταμάρα.
Και ο πιο μεγάλος εγκληματίας, λένε, επιθυμεί μια στιγμή, κάπως, κάτι να φανερώσει από εκείνο που έπραξε. Κάτι από το αποτρόπαιο έγκλημά του να ξεγλιστρήσει και κάτι να αποκαλύψει στους τρίτους, στον κόσμο. Να του δοθεί μια κάποια ευκαιρία να αποκαλυφθεί. Τρομερή ροπή έσταξε μέσα στο πλάσμα του ο Θεός.

Νουβέλα, Ψυχογιός, 2021, 112 σελ.

Γυναίκες της αναμονής – Μάρω Βαμβουνάκη

«Τότε, σε εκείνες τις ηλικίες μας, οι αγάπες και τα ζευγαρώματα ήταν στο κέντρο της έγνοιας μας. Πάντα είναι έτσι δηλαδή, μόνο που αρκετοί αρνιούνται να το ομολογήσουν. Ίσως επειδή παραδόθηκαν, στο μεταξύ, σε άλλου είδους πάθη: καριέρας, οικονομικά, πολιτικά, κομματικά, καλλιτεχνικά, γονεϊκά, αθλητικά, όμως πρόκειται για υποκατάστατα. Η βασική ανάγκη για ένωση προσώπου με πρόσωπο είναι εκεί, από πίσω τους, και τα φλογίζει σε βαθμό δυνατού πόθου. Ανικανοποίητου βέβαια αφού πρόκειται για υποκατάστατα».
Απόσπασμα από το κεφάλαιο «Στην ασφάλεια της αποτυχίας» τούτου του βιβλίου.
Γιατί δυστυχώς συμβαίνει να είμαστε πλάσματα γεμάτα φόβους και ψιλοδουλεμένες άμυνες. Φοβόμαστε ακόμα και την αληθινή χαρά, την ευτυχία και, ίσως περισσότερο, τη βαθιά αγάπη.
Για διάφορους λόγους τις αποφεύγουμε και βάζουμε στη θέση τους στόχους και επιλογές που νιώθουμε ότι ελέγχουμε καλύτερα. Κρύβει όμως μεγάλη θλίψη και κατάθλιψη η αποφυγή της αυθεντικής, της ζωντανής ζωής.

Φιλοσοφία-Ψυχανάλυση-Ψυχολογία, Ψυχογιός, 2020, 313 σελ.

Η φιλία είναι και δεν είναι παντοτινή – Μάρω Βαμβουνάκη

Αν κάθε φορά που λες ένα “όχι” αισθάνεσαι ενοχές, πρέπει να δουλέψεις αρκετά με τον εσωτερικό σου κόσμο. Το θάρρος του “όχι” είναι ωριμότητα, ισορροπία, ακόμα και σεβασμός προς τον άλλον που απευθύνεται. Ο άνθρωπος που αδιακρίτως λέει “ναι” μπορεί να βολεύει τους άλλους, να τον χρησιμοποιούν, όμως δεν τον εκτιμούν.

Πεζό, Αρμός, 2020, 256 σελ.

Ένας αφηρημένος άντρας – Μάρω Βαμβουνάκη

Χρεώνεται αμαρτίες ο μεγάλος έρωτας, ή είναι αθώος σαν ανεύθυνος; Κι εγώ πια είμαι ανεύθυνη, ακαταλόγιστη, ανίδεη κι αναγκεμένη όσο ένα μωρό την πρώτη ώρα του τοκετού.

Όχι, δε με ενδιαφέρει απόψε η αμαρτία! Ούτε υποψιάζομαι πως υπάρχει τέτοια κατάσταση. Άραγε, το να αμαρτάνεις προϋποθέτει συνείδηση; Ή και ασυνείδητα τη φορτώνεσαι και την πληρώνεις μετά; Μεγάλο θέμα αλλά απόψε μάταιο…

Ένα κορίτσι εξαφανίζεται και δε θα την βρει ποτέ ξανά κανείς, κι ας μένει κοντά στο σπίτι από όπου δραπέτευσε. Δραπέτευσε από τους παρανοϊκούς γονείς της, ερωτεύτηκε παράφορα έναν αφηρημένο άντρα, βρήκε τη φιλία που σώζει.

Μια ιστορία ζωής, θανάτου, και πάλι ζωής.

Μυθιστόρημα, Ψυχογιός, 2019, 296 σελ.

Το τραγούδι της μάσκας – Μάρω Βαμβουνάκη

Το γνωρίζω καλά αυτό το ύφος! Είναι το ύφος που συχνά παίρνουν γυναίκες με το δικό της παρελθόν. Επειδή δεν τις έμαθαν πως είναι αξιαγάπητες, καταφεύγουν στο να δείχνουν αξιολύπητες. Επειδή δεν νιώθουν ικανές στην αγάπη, εύκολα καταφεύγουν στο να ζητούν οίκτο. Είναι η δεύτερη επιλογή. Η δύναμη της αδυναμίας. Μου θυμίζει τώρα εκπληκτικά τη λιθογραφία με το άγγελο του Bouguereau στο χωλ έξω από το γραφείο μου. -Εσείς τι μου προτείνετε; ρώτησε παθητικά με φωνή δειλά παιδιάστικη. Εκανε συχνά την τσακισμένη για να προλάβει μην την τσακίσουν.

Μυθιστόρημα, Φιλιππότη, 2000, 184 σελ.

Χρόνια πολλά γλυκιά μου – Μάρω Βαμβουνάκη

– Όλα στη ζωή μου κυλάνε τόσο ομαλά και ξάστερα που πολύ συχνά έλεγα στις φίλες μου και στη μητέρα μου πως θα πεθάνω τελικά από ευτυχία…Αυτή η βεβαιότητα μ΄έκανε μονοκόμματη, απόλυτη και σχεδόν σκληρή στις κακοτυχίες των άλλων.

– Δεν είναι μόνο το σώμα του που αγαπώ, είναι αυτό που το σώμα του περιέχει και δεν ξέρω που να το εντοπίσω ακριβώς.

-… πιστεύω πως ο άνθρωπος είναι άχρονος. Δεν αλλάζουν και πολλά πράγματα με τον καιρό.

Νουβέλα, Φιλιππότη, 1999, 112 σελ.

Τηλεφωνήματα και ενοχές – Μάρω Βαμβουνάκη

Ένα μυθιστόρημα 24 ωρών. Με τη φασαρία της ημέρας και λόγια πολλά. Με την ησυχία της νύχτας που ειρηνεύει τη βαθιά ζωή. Τηλεφωνήματα και ενοχές που υφαίνουν την καθημερινότητα, με γέλια και με οδύνη, με συνεννοήσεις και παρανοήσεις ατελείωτες.

Μυθιστόρημα, Φιλιππότη, 1999, 179 σελ.

Τα ραντεβού με τη Σιμόνη – Μάρω Βαμβουνάκη

Τα ραντεβού με τη Σιμόνη είναι τα ραντεβού μιας διάσημης ηθοποιού του θεάτρου με την ψυχαναλύτρια της. Όταν με αλήθειες και ψέματα, φόβο και πόθο, αγωνίζεται να καταφέρει μια εφιαλτική και συνάμα σαγηνευτική επιστροφή στο δικό της αληθινό παρελθόν.

Μυθιστόρημα, Φιλιππότη, 1999, 166 σελ.

Με βελούδινα βήματα ο χρόνος – Μάρω Βαμβουνάκη

Με βελούδινα βήματα ο χρόνος βαδίζει ανεπαισθήτως, μας πηγαίνει αλλού, μας κάνει άλλους. Καθαρίζει το εφήμερο απ’ το αιώνιο όπως την ήρα απ’ το σιτάρι. Τα πρόσωπα κι οι ζωές τους μέσα σ’ αυτό το βιβλίο διασταυρώνονται κι αλληλοεπηρεάζονται ακόμα κι όταν δεν το γνωρίζουν. Μια μυθιστορία καμωμένη από θρύψαλα του καιρού κι από αποσπάσματα εικόνων. Έτσι κι αλλιώς, κι όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι, τους άλλους μονάχα αποσπασματικά τους γνωρίζουμε, δεν γίνεται να τους κρίνουμε με δικαιοσύνη.

Μυθιστόρημα, Φιλιππότη, 1999, 358 σελ.

Η μοναξιά είναι από χώμα – Μάρω Βαμβουνάκη

Πρόκειται για δεκαοχτώ ανεπίδοτες επιστολές ενός άντρα προς τη γυναίκα που χώρισε. Αυτοεξόριστος σ’ ένα βορινό νησί και διασχίζοντας την τυραννική έρημο της απώλειας και της απόγνωσης κερδίζει τη λυτρωτική γνώση που θα τον γαληνέψει, επιτέλους.
Β΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1988)

Νουβέλα, Φιλιππότη, 1999, 127 σελ.

Τα κλειστά μάτια – Μάρω Βαμβουνάκη

Το αφήγημα “Τα κλειστά μάτια” υφαίνει τον ιστό του γύρω από ένα παλιό, αμαρτωλό τραγούδι.
Μια νύχτα καταιγίδας, στις αρχές του αιώνα, ένας νέος άντρας επιστρέφει ξαφνικά στο πατρικό του μετά από εφτά χρόνων εξαφάνισης. Κανείς δεν φαντάζεται από πού έρχεται και για ποιον κόσμο τραβάει.

Τα απίστευτα που μαθεύτηκαν για το παρελθόν του και τα απίστευτα που μετά του συνέβηκαν, πώς εξηγούνται;

Είναι ο Γιάννης θύμα μιας μοίρας αναπόδραστης ή ο ίδιος, εντελώς ελεύθερα, διάλεξε μ όλη του την ψυχή τούτη την αλλόκοτη ιστορία για τη μοίρα του;

Αφήγημα, Φιλιππότη, 1998, 141 σελ.

Ο πιανίστας και ο θάνατος – Μάρω Βαμβουνάκη

Η αίθουσα του κονσέρτου είναι παλιά. Τυλιγμένη σε βαθύ κόκκινο βελούδο και σε σκιές. Απέξω η νύχτα, η βροχή, η πόλη του Βορρά και οι ομίχλες της. Μια γυναίκα καθισμένη στο πυκνό ακροατήριο με κλειστά μάτια ακούει το πιάνο κι έχει στα γόνατά της το πρόγραμμα που μιλάει, σε γλώσσα ξένη που δεν γνωρίζει, για τον Σοπέν και για το τέλος του. Πρόκειται για μια γυναίκα που της κληρώθηκε να διαλέξει ανάμεσα σε δυο άντρες του πάθους. Ο ένας πιστεύει με πάθος κι ο άλλος με πάθος δεν πιστεύει πουθενά. Ο ένας με πάθος ζητάει να ζήσει κι ο άλλος με πάθος να πεθάνει. Ο ένας της γνέφει από τον Παράδεισο της αγάπης του κι ο άλλος από την Κόλαση του να μην μπορεί ν αγαπήσει. Η καρδιά της γέρνει στον πιο αδύνατο.

Μυθιστόρημα, Δόμος, 1998, 142 σελ.

Ο αντίπαλος εραστής – Μάρω Βαμβουνάκη

Η αφήγηση του βιβλίου είναι τριτοπρόσωπη κι οι ήρωες ανώνυμοι. Η συγγραφέας εντέχνως τους ονομάζει «ο άνδρας» και «η γυναίκα» θέλοντας έτσι να τονίσει τη διαφορετικότητά τους. Η περιγραφή των συναισθημάτων και των σκέψεων των δύο ηρώων είναι αναλυτική σε βαθμό που ορισμένες φορές ο αναγνώστης ταυτίζεται. Κι οι δύο ήρωες παρουσιάζονται και με τα πλεονεκτήματά τους αλλά και με τα μειονεκτήματά τους, με αποτέλεσμα κανένας από τους δύο να μην είναι περισσότερο συμπαθής από τον άλλο. Οι δύο ήρωες είναι δύο καθημερινοί άνθρωποι, που προσπαθούν να διατηρήσουν άφθαρτη τη σχέση τους από την τριβή της καθημερινότητας. Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει να κάνουν κι οι δύο συμβιβασμούς. Όμως πόσους συμβιβασμούς μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος; Και πόσες εκπτώσεις στα θέλω του; Ο άνθρωπος δυστυχώς δεν τολμά στο άγνωστο. Ίσως από το φόβο της μοναξιάς. Άλλωστε το γνωστό το γνωρίζει καλά.
Το βιβλίο αποτελεί μια ελεγεία στις ερωτικές σχέσεις.
ΜΑΝΤΩ ΧΑΝΤΖΗ (kulturosupa.gr)

Μυθιστόρημα, Φιλιππότη, 1998, 142 σελ.

Λουλούδι της κανέλλας – Μάρω Βαμβουνάκη

Το “Λουλούδι της Κανέλλας” γράφτηκε ύστερα από ένα ταξίδι στη μεσαιωνική, μυστική πολιτεία του Τολέδου. Από μια περιπλάνηση σε συνειρμούς, από ένα κυνήγι πίσω απ’ τον απλησίαστο ίσκιο του Θεοτοκόπουλου. Κι ύστερα, τα ταξίδια δεν αξίζουν μόνο για τους νέους περίπατους πάνω στους δρόμους της γης που σου χαρίζουν, αξίζουν πιο πολύ για τους νέους περίπατους στα εσωτερικά σου σοκάκια που ανοίγουν.

Μυθιστόρημα, Φιλιππότη, 1998, 173 σελ.

Τανγκό μες στον καθρέφτη – Μάρω Βαμβουνάκη

Το βιβλίο είναι καμωμένο απ’ το ημερολόγιο μιας γυναίκας, τρεις μήνες την άνοιξη. Μέσα απ’ τις σελίδες του, περνούν αποσπάσματα απ’ τη ζωή της κι απ’ τη ζωή πέντε φίλων της. Η ίδια πάντως αναρωτιέται τι κάνει γράφοντας με τις ώρες τόσα πολλά…

Μυθιστόρημα, Φιλιππότη, 1998, 239 σελ.

Το χρονικό μιας μοιχείας – Μάρω Βαμβουνάκη

«Αγαπάμε τελικά τα πρόσωπα ή μόνο τον έρωτα αγαπάμε; Αγαπάμε αυτό που μας δίνουν ή αυτό που περιμένουμε να μας δώσουν; Τη μορφή τους πόσο αγαπάμε και πόσο τη μεταμόρφωση που σχολαστικά επεξεργαζόμαστε; Κι αυτό που περιμένουμε πόσο αντέχει να ελπίζει; Αντέχει; Κι εγώ δεν ξέρω αν είναι ευλογία ή κατάρα ή αντοχή τούτη. Και εγώ δεν ξέρω τι αξίζει πιο πολύ, η ειρήνη ή η αγωνία της ψυχής μας».

Μυθιστόρημα, Δόμος, 1997, 149 σελ.

Ο κύκνος κι αυτός – Μάρω Βαμβουνάκη

“Ο κύκνος κι αυτός” περιγράφει το διχασμό ενός ανθρώπου ανάμεσα στον έναστρο κρυφό κόσμο της πνευματικότητάς του και στο μίζερο φανερό κόσμο της προσωπικής του ζωής: “Μπορεί να έχεις την ωραιότερη ιδέα της γης.

Μια ιδέα παγκόσμια, σωτήρια, να σε καίει και να σε παρασέρνει ψηλά. Και στην προσωπική σου ζωή, ένα μικρό γελοίο εμπόδιο, να σου βάζει τρικλοποδιά και να σ εξευτελίζει. Να σε καταδικάζει σε μια καθημερινότητα που όχι μόνο δεν εγκρίνεις μα που περιφρονείς μέχρι θανάτου. Και να τη συνεχίζεις…”

Νουβέλα, Φιλιππότη, 1996, 110 σελ.

Το δωμάτιο που ταξιδεύει

Η μικρή Δανάη τριγυρίζει μέσα στο μεγάλο σπίτι της, μελαγχολεί και πλήττει. Ώσπου μια μέρα ανακαλύπτει την ξύλινη σκάλα που οδηγεί στο υπόγειο. Εκεί ζουν δυο άγνωστοι, παράξενοι ηλικιωμένοι, ο Ροδολίνος και η Τζιτζιφλώρα. Σοφοί, καλοί, ονειροπόλοι και δραπέτες από το βαρετό κόσμο των μεγάλων, θα τη δεχθούν με αγάπη, θα τη φροντίσουν και θα την πάρουν σε μια απίστευτη, θαυμαστή άλλη γη· τόπο ολοζώντανο παλιών παραμυθιών και μύθων.
Το υπόγειο λοιπόν μεταμορφώνεται σε μια «μηχανή του χρόνου» που τους ταξιδεύει στα πράσινα βουνά της Χάιντι, στο παλάτι της Κνωσού, στο πλοίο του Θησέα καθώς διασχίζει το πέλαγο, που θα ονομαστεί Αιγαίο, στο μακρύ τραγούδι της Αρετούσας και του Ερωτόκριτου.
Η ζωή πια για τη Δανάη και το μικρό αδελφό της τον Μάνο, που τον παίρνει από το χέρι μαζί της, γίνεται μια μαγευτική, ευτυχισμένη περιπέτεια, που κρύβεται καλά μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.
Εξάλλου, μόνο όσοι πιστεύουν στα θαύματα μπορεί κάποτε να τα ζήσουν.

Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης

Αν στέρηση είναι να μην έχεις αυτό που επιθυμείς, ανικανοποίητο είναι να έχεις μεν αυτό που επιθυμείς, αλλά να μη σου προσφέρει τη γεύση που περίμενες να σου προσφέρει. Η απόκτησή του να αποδεικνύεται απογοητευτική. Ο άνθρωπος σήμερα μαραίνεται μέσα στην εποχή του ανικανοποίητου. Κι αν, όταν στερείσαι, μπορείς να ονειρεύεσαι και να προσδοκάς, μέσα στην ανικανοποίητη καθημερινότητα και τις απανωτές απογοητεύσεις -όχι απ’ αυτά που δεν έχεις αλλά απ’ αυτά που έχεις-, δεν ξέρεις πια τι ακριβώς να επιθυμήσεις.
Από παντού ακούς χείλη πικρά να συμπεραίνουν πως δεν υπάρχει συναίσθημα, δεν υπάρχει φιλία, δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, αξίες, φιλότιμο. Οι άνθρωποι παραπονιούνται πως τους αγαπούν. Είναι εξάρτηση να περιμένεις από τους άλλους να σου χαρίσουν την αγάπη. Η αγάπη όντως είναι η μεγάλη πλήρωση της ύπαρξης, αλλά μόνο όταν πρόκειται για αγάπη που δίνεις. Όσο κι αν αγαπιέσαι, το ανικανοποίητο θα επιμένει ζοφώδες στην καρδιά, αν αυτή η καρδιά δεν μπορεί να αγαπήσει. Γεμίζουμε μονάχα απ’ την αγάπη που εμείς δίνουμε, από την πίστη που ασκούμε, από όσα δικά μας χαρίζουμε. Ακόμη κι η ψυχή διά της απωλείας της κερδίζεται.
Είναι μοίρα ή ελεύθερη επιλογή η ικανότητά μας στο συναίσθημα; Πρέπει να είναι ελεύθερη επιλογή, γι’ αυτό και η καρδιά είναι διαρκώς θυμωμένη με τον μίζερο εαυτό μας που τη στενεύει. Κι αν είναι δύσκολο να βρίσκουμε αγάπες, είναι πολύ πιο δύσκολο να αγαπάμε· προϋποθέτει μεταστροφή της εγωιστικά εκπαιδευμένης προσωπικότητάς μας κάτι τέτοιο. Όσο την αρνούμαστε τη μεταμόρφωση, η επιδημία της ανίας και της κατάθλιψης εξαπλώνεται, σαν φάντασμα στοιχειώνει τη ζωή μας.
Λέγεται πως: «Μελαγχολία είναι η αξόδευτη αγάπη…»

Οι παλιές αγάπες πάνε στον Παράδεισο

Το βιβλίο Οι παλιές αγάπες πάνε στον Παράδεισο, είναι ένα μυθιστόρημα που περιστρέφεται γύρω από την νοσταλγία.Στον πρόλογό της η συγγραφέας λέει : Η νοσταλγία είναι διεγερτικη γιατί ο άνθρωπος ποθεί την αιωνιότητα. Αν δεν μπορεί να την συναντήσει τραβώντας μπροστά, στρέφεται πίσω αναζητώντας την αρχή του. Διαισθάνεται πως μονάχα σπάζοντας το φράγμα του χρόνου, του μέλλοντος χρόνου και του παρελθόντος, ίσως να φτάσει στον χρόνο τον άχρονο και να ειρηνεύσει. Δίχως ελπίδα αιωνιότητας, θα καταλήξει, μ άλλα λόγια η Μέλα στο μυθιστόρημα, καμιά ελπίδα δεν αντέχει για πολύ.

Το τραγούδι της μάσκας

Το γνωρίζω καλά αυτό το ύφος! Είναι το ύφος που συχνά παίρνουν γυναίκες με το δικό της παρελθόν. Επειδή δεν τις έμαθαν πως είναι αξιαγάπητες, καταφεύγουν στο να δείχνουν αξιολύπητες. Επειδή δεν νιώθουν ικανές στην αγάπη, εύκολα καταφεύγουν στο να ζητούν οίκτο. Είναι η δεύτερη επιλογή. Η δύναμη της αδυναμίας. Μου θυμίζει τώρα εκπληκτικά τη λιθογραφία με το άγγελο του Bouguereau στο χωλ έξω από το γραφείο μου. -Εσείς τι μου προτείνετε; ρώτησε παθητικά με φωνή δειλά παιδιάστικη. Εκανε συχνά την τσακισμένη για να προλάβει μην την τσακίσουν.

Ο Ντάνκαν γυρεύει τον Θεό

Τον λένε Ντάνκαν. Φτιάχνει τραγούδια καλά.Τα τραγουδάει μετά μ’ ένα τρόπο μοναδικό, σα να σιωπά και να’ναι μόνος. Φτιάχνει τραγούδια για να μετρήσει το αδύνατο, για να ξαναγευτεί τη λύπη τής άρνησης σαν αναγκαία τιμωρία που διψάει. Παιδεύεται για να φτάσει στο δεν μπορώ. Από πολύ νέος, το αισθητήριό του, τού είχε απαγορεύσει τέτοιους συμβιβασμούς με την ευτέλεια και την ανοησία.

Έρωτας: Το γελοίο και το δέος

Η νιότη πονάει. Η νιότη πονάει πολύ. Γνωρίζει τόσο λίγα και θέλει τόσο πολλά. Φοβερά και πολλά. Θέλει την αγάπη. Μπορεί να ήταν κι οι δυο τους καλοί μαθητές στο σχολείο, μπορεί να σπούδασαν, να πήραν πτυχία. Για την ασκητική της αγάπης όμως ξέρουν τόσο λίγα. Πιστεύουν ακόμα πως τους τη χρωστούν, πως μπορούν να την απαιτήσουν, ακόμα και να την επιβάλουν. Να εξοργίζονται όταν δεν τους αγαπούν. Οταν δεν τους έχουν για το κέντρο του σύμπαντος κόσμου. Προσπαθούν να γνωριστούν παίζοντας την τυφλόμυγα.

Τα πράγματα που ζουν απ’ τον χαμό

Υπάρχει η Συνάντηση. Κι αυτοί οι δύο, εξ αρχής, πέρασαν θαρρετά και με θέληση μαζί στη σπηλιά που άμα μπεις δεν μπορείς πια να κάνεις πίσω. Κάτι σαν ζώνη του λυκόφωτος, σαν εμπειρία θανάτου, σε “νύχτα ασέληνο” αμαρτίας που αλέθει και εξαγιάζει. Από εκεί και πέρα, όλα τα απέξω, δεν θα είναι ποτέ πια όπως πριν. Και να χωρίσουν, και να χαθούν, η μεταμόρφωση δεν θα χαθεί.
Και έτσι αποφασιστικά, επειδή το θέλεις κι επειδή σου χαρίζεται, αρχίζεις να ερωτεύεσαι ανακαλύπτοντας την μοναδικότητα του άλλου. Εκείνο που θα τον κάνει αναντικατάστατο. Καμιά αναπλήρωση μετά, καμιά απώθηση, κανείς αμυντικός μηχανισμός δεν θα σε παρηγορήσει. Κι ας παριστάνεις ότι τον ξεπέρασες, ιδίως τότε.

Ο ερωτευμένος Πολωνός

Μια διάσημη ηθοποιός του θεάτρου εξαφανίζεται λίγο πριν από την παράσταση του “Καλοκαίρι και καταχνιά” που πρωταγωνιστούσε. Οι έρευνες της αστυνομίας, των συγγενών, των τηλεοπτικών εκπομπών, δεν οδηγούν πουθενά.
Έχει αυτοκτονήσει; Τη δολοφόνησαν; ‘Η μια τυχαία συνάντηση με έναν άντρα από την Πολωνία τη μεταμόρφωσε και τον ακολούθησε πολύ μακριά απ’ τη ζωή που μέχρι τότε ζούσε;
Η επιτυχία και ο βαθύς έρωτας, το ταλέντο και η θηλυκή φύση. “Η φανερή ιστορία” μιας γυναίκας που όλοι γνώριζαν, και “Η κρυφή ιστορία”, η μυστική, που μόνο εκείνη και εκείνος ξέρουν. Δυο επίπεδα ύπαρξης που απομακρύνονται, το ένα πιο αληθινό από το άλλο.

Όλοι φοβούνται τον έρωτα

Ένας νέος άντρας με τα ψεύτικο αρχικό Δ. επισκέπτεται ένα απόγευμα γνωστό και επιτυχημένο ψυχολόγο της Αθήνας. Το πρόβλημα που τον ταλαιπωρεί μοιάζει κοινό, όμως για εκείνον ελίσσεται σε αγχώδη εφιάλτη.
Δεν μπορεί να κάνει ερωτικό δεσμό σοβαρό και διαρκείας και αυτό του προκαλεί όλο και αυξάνουσα κατάθλιψη, αυτοπεριφρόνηση, αγωνία για τον ανδρισμό του. Όλες οι ερωτικές συναντήσεις του λήγουν γρήγορα και άδοξα, χωρίς να μπορεί να καταλάβει πόσο φταίει ο ίδιος, η τύχη του, ο αινιγματικός γι’ αυτόν ψυχισμός των γυναικών.
Θα ακολουθήσουν συνεδρίες επί μήνες και στο ντιβάνι της ψυχανάλυσης θα ξεδιπλωθεί το αληθινό παρελθόν της οικογένειας, οι προσωπικές ευθύνες, τα λάθη και τα ανεύθυνα τραύματα, μυστικά που παίζουν σα μαριονέτες τις ζωές ενόχων και αθώων.
Παρά τη θετική θεραπεία που αισιόδοξα εξελίσσεται, η ζωή θα πετάξει αιφνίδια το τελευταίο χαρτί της. Όπως σε φιλμ νουάρ, από ένα σημείο και μετά, οι δυο άντρες της ιστορίας, μεσήλικας αναλυτής και νεαρός αναλυόμενος, θα βρεθούν συνδεδεμένοι και μπερδεμένοι με τρόπο που καμιά επιστήμη δεν μπορεί να το βγάλει πέρα.

Κυριακή απόγευμα στη Βιέννη

Να προσέχεις το βλέμμα περισσότερο από τα λόγια, της έλεγε. Μην κρίνεις από τις πράξεις καθεαυτές. Κοίτα την κρυφή πρόθεση, εκεί είναι η καθαρότητα ή όχι της καρδιάς. Ένας εγωπαθής διαλέγει και ρόλο αγίου, μοιράζει περιουσίες στην ελεημοσύνη. Όμως σκοπός του δεν είναι το έλεος, είναι ο αυτοθαυμασμός, ένας θρίαμβος στους γύρω.
Μην εμπιστεύεσαι τα συναισθήματά σου, ούτε αγαπώ, ούτε δεν αγαπώ μη λες εύκολα. Δε συμπονάς όσο νομίζεις. Συμπονούμε και από ταύτιση, όχι από ανθρωπιά. Είναι ο φόβος μη συμβεί και σε μας το ίδιο κακό και προληπτικά το προβάρουμε. Πάντα εγώ! Ο πλησίον μένει απόμακρη γη. Η ουτοπία του άλλου!
Η ψυχή είναι πανίσχυρη. Μην κολλάς στην ψυχανάλυση, προορίζεται για τις πληγές, μετά χρειάζεσαι την πνευματική περιπέτεια, μόνη σου. Όπως πας σε ορθοπεδικό αν σπάσεις ένα πόδι. Θα δέσει το κάταγμα, δε θα σου μάθει να βαδίζεις, ούτε το δρόμο, ούτε βέβαια τον προορισμό. Η ευθύνη σου είναι αμεταβίβαστη. Ετοιμάσου να με εγκαταλείψεις πριν παραλύσεις στο ντιβάνι μου!

Γενέθλια ξανά

Πρόκειται για μια γιορτή έκπληξη. Δυσάρεστη έκπληξη!
Πρωινό Μαΐου και δυο άντρες μεγάλης ηλικίας εμφανίζονται ξαφνικά, μετά από πενήντα χρόνια, στην παλιά ωραία συμφοιτήτριά τους, τη δυναμική επιχειρηματία Λυγία Σοφού. Έχουν διοργανώσει το βράδυ ένα δείπνο για τα γενέθλιά της της σε πολυτελές ξενοδοχείο της παραλιακής και πιεστικά την προσκαλούν.
Οσο κυλάει η παράξενη αυτή νύχτα, λουσμένοι οι τρεις τους στο φεγγαρόφωτο που λάμπει απ’ το Σούνιο, επιστρέφουν στο παρελθόν, στον νεανικό έρωτα μεταξύ τους, στις επιλογές ζωής.
Είναι άραγε η μνήμη ακριβοδίκαιη ή παραλλάζει πρόσωπα και συμβάντα κατά τις ανάγκες μας; Για τη Λυγία Σοφού απόψε αποδεικνύεται πως ναι, ευτυχώς ή δυστυχώς, η μνήμη της στάθηκε μάλλον ακριβοδίκαιη.
Στο βιβλίο, που τούτη την εποχή διαβάζει, γράφει κάπου: Το πρόβλημά σας είναι ότι πάντα δημιουργείτε ένα μηχανισμό, δεν αφήνετε τίποτα στην τύχη. Πρέπει να είστε ήρεμος για να ζήσετε.

Σιωπάς για να ακούγεσαι

Κανέναν μα κανέναν δεν μπορείς να κερδίσεις, ούτε καν ένα αφελές μικρούλι παιδί, εφόσον του αφαιρείς την ελευθερία τού να μη συμφωνήσει μαζί σου. Αν απαγορεύεις την ελευθερία στον άλλο, και βασιλιά να τον στέψεις δε θα διαρκέσει η λαμπερή συμφωνία σας. Σύντομα θα αισθανθεί δυσφορία, ότι κάπως παγιδεύτηκε και βρέθηκε εκεί που δε θέλει. Τα χρυσά κλουβιά τα ανακάλυψαν τύποι σαν τη γυναίκα της πρώτης ιστορίας μας, όμως, κλειδωμένο, ένα πουλί μαραίνεται. Ο Ελύτης γράφει πως γίνεται να φυλακίσεις ένα αηδόνι αλλά δεν μπορείς να φυλακίσεις τον κελαϊδισμό του. Υπάρχουν όμως προσωπικότητες τόσο ανασφαλείς, εξαρτημένες και εξωφρενικά εγωιστικές, ώστε κρατούν κλειδωμένο το αηδόνι τους, έστω και άλαλο, έστω και νεκρό. Ξέρουν πολύ καλά άλλωστε την τέχνη να ταριχεύουν.
Ολοι μας έχουμε συναπαντηθεί με τέτοιους χαρακτήρες. Δεν είναι λίγοι και γνωρίζουν να πλέκουν ιστούς σαν την αράχνη. Οσο πιο εξαρτημένοι είμαστε εμείς οι ίδιοι τόσο τσιμπάμε στους χειρισμούς τους. Ο ελεύθερος, ο ανεξάρτητος άνθρωπος δεν τους ανέχεται, γρήγορα κάνει πέρα, σύντομα κόβει μαζί τους τις διαπραγματεύσεις. Ομως πόσοι είμαστε εντελώς ανεξάρτητοι; Ολοι έχουμε τις αναγκεμένες πληγές μας, τις μειονεξίες μας, τα παθήματα και τα πάθη μας. Όλοι κουβαλάμε στο αίμα μας τους πειρασμούς της τρέλας. Παρά ταύτα πάντα υπάρχει τρόπος να γιατρεύεσαι όταν όντως το αποφασίζεις, διότι η υγεία είναι πιο επιθετική και δυναμική από την αρρώστια.

Η μπαλάντα της ζήλειας

Μια σειρά συναντήσεων ανάμεσα σε έναν μεσήλικο ψυχοθεραπευτή και μια νεαρή γυναίκα που υποφέρει από τα πάθη της ζήλιας. Εκείνος σημειώνει για το περιστατικό:
Επειδή κι εγώ έχω ζηλέψει πολύ στη ζωή μου, γνωρίζω το μαρτύριο. Μιλάμε για σφαγείο, για φωτιά που τρώει σωθικά, εσωτερικά όργανα, τον μεταβολισμό σου. Μερίδα της ιατρικής επιστήμης θεωρεί ότι η ζήλια ευθύνεται για οργανικές αρρώστιες, για κακοήθειες. Ο μαύρος σπόρος της φυτεύεται σε κάθε κύτταρο, στα δόντια, στα μαλλιά, στα νύχια. Παραλογίζεσαι, εξευτελίζεσαι. Καταντάς γελοίος κι επικίνδυνος για σένα και τους άλλους. Συγγενεύει στενά με το μίσος, και το μίσος είναι ταυτοχρόνως το έγκλημά σου και η τιμωρία σου.
“Θεραπεύεται;” με ρωτούν εναγωνίως οι ασθενείς μου. Πότε ναι, κάπως, πότε όχι, είναι δύσκολο! Χρειάζεται και κάποιο θαύμα ο ψυχολόγος για βοηθό του, όπως σε κάθε θεραπεία άλλωστε. Ευτυχώς που τα θαύματα συμβαίνουν.
Όμως η ζήλια είναι η πιο ικανή προξενήτρα. Οι μοιχείες φτάνουν σε πυρακτωμένα πάθη όσο υφίσταται σύζυγος. Έτσι και βγει διαζύγιο και ο αντίζηλος εκλείψει, έτσι και το πεδίο μαχών καταλαγιάσει σε λιβάδι ειρηνικό, η φλόγα υποχωρεί, σβήνει ίσως.
Μια ψυχοθεραπεία πρέπει να είναι αγωγή φωτεινής ειλικρίνειας, πορεία προς την επίγνωση και την καλοσύνη. Μακριά από εμένα η ηθικολογία και δεν το παίζω ιεροκήρυκας, αλλά η καλοσύνη είναι ελευθερία.

Το βιβλίο της εγγονής μου

Ούτε το φανταζόμουν, ούτε ήθελα ποτέ μου να γράψω ένα εντελώς αυτοβιογραφικό βιβλίο. Είναι όμως ψεύτης όποιος πει “ποτέ” ή “πάντα” για τον εαυτό του, το πλάσμα δηλαδή που γνωρίζει λιγότερο. Έρχονται μετά γεγονότα που σε μεταμορφώνουν.
Σ’ εμένα ήρθε η εγγονή μου κι όσα πια την ακολούθησαν. Τον ίδιο μήνα που γεννήθηκε, έτσι όπως κυκλοφορούσα, κάπως σαν εκστατική, βρέθηκα στον υπολογιστή σπρωγμένη από τυφλή ανάγκη. Εξομολόγησης; Σημειώσεων να μην ξεχαστούν; Τραγουδιού που πιέζει να το πεις, αφού μέσα μας υπάρχουν μουσικές που αποφασίζουν αυτές για εμάς;
Υπήρχαν όμως και οι γονείς! Πιο σοβαροί, πιο προσεχτικοί, πιο υπεύθυνοι, πιο χαμηλότονοι από εμένα. Μια χαρούμενη στιγμή -η χαρά σε κάνει πιο γενναίο- τους το ξεφούρνισα. “Θα γράφεις και για μας;” ρώτησε ο γιος μου. “Είναι δυνατόν να σας αποφύγω;… Είστε ένα με την υπόθεση!” είπα μαζεμένη.
Δεν ενθουσιάστηκαν. Ορκίστηκα με πάθος να το δουν πριν το παραδώσω για έκδοση. Να αφαιρέσω ό,τι δε θέλουν να ειπωθεί · στην ανάγκη να μην το εκδώσω καν…